Tekst: Joost Kerkhofs
Aristoteles zei het al: “Uitmuntendheid is geen eenmalige gebeurtenis, het is een gewoonte”. Maar dan in het klassiek Grieks uiteraard.
Als we met Lean Six Sigma streven naar Operational Excellence, dan is de rol van het menselijk gedrag daarbij van doorslaggevende betekenis. Immers, de filosofie van Lean Six Sigma gaat er vanuit dat iedereen het als ‘gewoon’ ervaart om op deze manier te werken. Echter, als medewerkers dat nog niet gewend zijn en de nieuwe manier van werken niet accepteren dan verandert er weinig.
Gedragsverandering als ondergeschoven kindje
Diverse wereldwijde onderzoeken geven aan dat in veel Lean Six Sigma implementaties de aandacht voor het menselijk gedrag een ondergeschoven kindje blijft. En dit terwijl ook vaak blijkt dat falende programma’s de mislukking juist wijten aan het onvoldoende borgen van de juiste gewoontes. Het is een bekend beeld dat na 1,5 tot 2 jaar werken met Lean Six Sigma, de animo om ‘door te pakken’ afneemt. Het laaghangend fruit is geplukt en het wordt steeds moeilijker om verbeterpunten te vinden. Ook heeft het middelmanagement het al weer druk met een nieuw en sexy project, terwijl er nog geen sprake is van een veranderde cultuur. De aandacht verslapt en de verleiding om terug te vallen in oude gewoontes ligt al snel op de loer. Dat was niet wat u als directeur of senior manager in gedachten had! Dat heeft niets te maken met Lean Six Sigma! De filosofie daarachter is degelijk, net als de rijk gevulde toolkit. Ook dat is al menigmaal onderzocht en aangetoond. Het heeft echter alles te maken met de manier waarop het wordt geïmplementeerd en de wijze waarop het management omgaat met de gewoontes van hun medewerkers. We zijn daarmee gearriveerd bij het veranderkundige element.
Valkuilen bij gedragsverandering
Het op de juiste manier beïnvloeden van menselijk gedrag is van cruciaal belang om effectieve gewoontes op het gebied van Lean Six Sigma te creëren. En het borgen van deze gewoontes is van belang om tot een echte Lean Six Sigma cultuur te komen. De manier waarop echter de meeste managers omgaan met de aansturing van deze gedragsverandering bij hun medewerkers is niet altijd even effectief. Dat komt doordat de juiste wijze van gedragsbeïnvloeding voor veel leidinggevenden nog contra-intuïtief werkt. Er zijn daardoor 3 valkuilen waar men achtereenvolgens intrapt en waarop het Pareto-principe van toepassing is. Een logische redenering leert ons dan dat de gemiddelde manager slechts 20%x20%x20% van zijn of haar tijd effectief bezig is met gedragsverandering. Een magere score van slechts 0,8% met behoorlijk wat verbeterpotentieel! Dat is de gemiddelde manager niet aan te rekenen. De bedrijfskunde in Nederland heeft hier ook pas sinds enkele jaren een antwoord op. Grote kans dat men nog niet opgeleid is in het gebruik van deze verandermethodiek annex managementmethode.
Organizational Behavior Management
Het antwoord komt uit een niet geheel onbekende hoek: de zeer goed beschreven en ruim 100 jaar oude gedragswetenschappen, gebaseerd op o.a. het werk van Nobelprijswinnaar Pavlov. Sinds 2009 is ook in Nederland de brug geslagen tussen de gedragswetenschappen en de bedrijfskunde door het proefschrift van Dr. M. Rietdijk. In het afgelopen decennium is in een toenemend aantal bedrijven aandacht besteed aan het verhogen van werkprestaties door het gebruik van Organizational Behavior Management (OBM). Dit is een relatief nieuwe manier van leiding geven aan veranderingen. Ze gaat prima samen met het implementeren van Lean Six Sigma. Het gebruikte bedrijfskundige protocol vertoont zelfs grote gelijkenis met de DMAIC-cyclus. OBM komt uit de Verenigde Staten en wordt daar alweer enkele tientallen jaren met veel succes in diverse bedrijven toegepast (waaronder ook verschillende Fortune 500 bedrijven). Het is een evidence based methode die gestoeld is op de wetenschappelijke fundamenten van meting, analyse en sturing van menselijk gedrag. En niet alleen in Lean Six Sigma! Ook op vele andere gebieden is OBM van toepassing. Immers, overal waar mensen werken is gedrag. En overal waar men een nieuwe cultuur wenst rondom een nieuwe manier van werken, is gedragsverandering nodig. En dat vraagt om leidinggevenden die hier effectief sturing aan kunnen geven!
Meer weten…
- over de combinatie van Lean en OBM? Download het artikel dat hierover verscheen in Holland Management Review
- over de drie valkuilen en hoe deze te vermijden? Boek nu een inspirerende awareness sessie voor u en uw team
Deze blog is een bewerking van een blog die oorspronkelijk door de auteur werd gepubliceerd op sixsigma.nl
